Διαβίωση | Πανίδα στην Ελλάδα , ο λύκος

Ο λύκος στην Ελλάδα

Το 1924, χαρακτηρίστηκε από το κράτος επιβλαβές είδος. Για πολλά χρόνια οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών
, σκότωναν τους λύκους με όπλα, με δίκαννα και με φόλες. Στη συνέχεια έκοβαν τα πόδια τους και τα πήγαιναν στο Δασαρχείο και εισέπρατταν τα χρήματα που είχε ορίσει το κράτος, από την Πελοπόννησο έχει  εξαφανιστεί  από  το 1930 ενώ άλλες πηγές αναφέρουν ότι ενδεχομένως να υπάρχει ελάχιστος πληθυσμός κάτι που είναι εξαιρετικά δύσκολο να είναι αληθές.
Από το 1993 και μετά έπαψε να θεωρείτε επιζήμιο ζώο και κατατάχθηκε στα τρωτά. Μάλιστα από το 79 υπήρχε η προτεραιότητα προστασίας από τον 39ο παράλληλο και νότια (νοητή γραμμή, στο χάρτη, που βρίσκεται η πόλη της Λαμίας), με τον  δασικό κώδικα  Ν.998/79 στο αρ.19 ρυθμίζει τα ζητήματα που αφορούν τα μέτρα προστασίας για τη χλωρίδα και την πανίδα.

Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα πλέον ο  πληθυσμός των λύκων σύμφωνα με στοιχεία του έτους 2000 να ανερχόταν σε 700ους, με κύρια δραστηριοποίηση  στο Ηπειρωτικό κομμάτι της χώρας μας, μερικά μέρη παρουσιάζουν  μόνιμη εγκατάσταση αγελών όπως  η Φωκίδα, η Δωρίδα και η Αιτωλοακαρνανία, στα μέρη γύρω από το Καλπάκι, Ζαγόρι, στην Ηγουμενίτσα και κοντά στα Γιάννενα, στην Αρτα ή στον Τίρναβο και τα πέριξ. Γενικά συναντάτε σε μέτρια έως μεγάλα υψόμετρα και στα βόρεια μέρη της χώρα μας, καθώς ο πληθυσμός των λύκων που έχουμε εδώ επικοινωνούν με λύκους από την Αλβανία και την Βουλγαρία.

Σωματικά χαρακτηριστικά λύκου

Η διάρκεια ζωής του έχει μέσο όρο τα 10 χρόνια, με μέγιστο τα ~16.
Ένας λύκος στην ενηλικίωση του έχει περίπου βάρος 28-45 kg για τα αρσενικά: και 25-35 kgr για τα θηλυκά, ενώ 'έχουν μήκος  1 με 1,5 μέτρο.
Διαθέτη μεγάλο κρανίο συγκριτικά με το σώμα του και επίσης παρουσιάζει ισχυρές γνάθους για αρπαγή με σκοπό τον τεμαχισμό της λείας, η δύναμη του δαγκώματος ενός λύκου κυμαίνεται μεταξύ 453-680 κιλά ανά τετραγωνική ίντσα (o γερμανικός ποιμενικός έχει περίπου 340 kg). Διαθέτει 42 δόντια με χαρακτηριστικά μεγάλους κυνόδοντες που φτάνουν έως και 7 εκ.
Το στέρνο του είναι μυώδες και τα πόδια του εξαιρετικά δυνατά, που τον βοηθούν να αναπτύσσει μεγάλες ταχύτητες, έως και 40χλμ/ώρα.
Τα πέλματά του είναι στραμμένα προς τα έξω για να μπορεί να έχει καλύτερη ισορροπία και να βαδίζει στο χιόνι.
Η όσφρηση είναι η ισχυρότερη αίσθηση του λύκου, καθώς μπορεί να εντοπίσει το θήραμά του σε απόσταση 3χμ. μόνο από τη μυρωδιά.
Ανεπτυγμένη είναι και η ακοή, καθώς αντιλαμβάνεται ήχους σε ένα ευρύ φάσμα συχνοτήτων, τις οποίες ο άνθρωπος δεν μπορεί να συλλάβει.
Η όρασή του δεν είναι ισχυρή, αλλά σε συνδυασμό με την όσφρηση και την ακοή μπορεί να εντοπίζει την τροφή του, αλλά και να αποφεύγει τους κινδύνους.
Το τρίχωμά του έχει φαιά απόχρωση κατά τη διάρκεια του χειμώνα και φαιοκίτρινη το καλοκαίρι. Επίσης, έχει φουντωτή μακριά ουρά.
Γενικά το σώμα του είναι «σχεδιασμένο» να αντέχει τόσο στην πολυφαγία όσο και στην πείνα.

Διατροφή λύκου

Ο λύκος συνήθως επιλέγει τα άγρια φυτοφάγα όπως  ελάφι, ζαρκάδι, αγριογούρουνο, αγριόγιδο , διάφορα μικρά θηλάστηκα και τρωκτικά,  αλλά λόγω έλλειψης άγριων ζώων αναγκάζεται να επιτεθεί και σε οικόσιτα ζώα αν και αρκετοί υποστηρίζουν ότι το κάνουν λόγο λιγότερης κούρασης στην διάρκεια του κυνηγιού. Επίσης όμως μπορεί να φάει μερικά φρούτα π.χ τα σταφύλια, τα μούρα και τα σύκα. Ακόμα ο λύκος έχει την δυνατότητα  να τρώει  μέχρι και δέκα κιλά κρέας σε μια μόνο φορά και να μείνει μετά νηστικός για πολλές μέρες  ενώ χρειάζεται από 1 ως 3 λίτρα νερό την ημέρα.

Κοινωνική οργάνωση - Αγέλη λύκων

Ο λύκος χαρακτηρίζεται  για την υψηλή νοημοσύνη και ανεπτυγμένη κοινωνική οργάνωση. Οι αγέλες των λύκων στην Ελλάδα συνήθως αποτελούντε από 4-6 μέλη, σπάνια ξεπερνούν τα 13 και δεν  έχουν μόνιμη κατοικία, έτσι λοιπόν οι λύκοι κινούνται  διαρκώς σε αναζήτηση περιοχών που τους εξασφαλίζουν τροφή (40- 50 χιλ. ημερησίως "άτομα σε διασπορά")
Κυνηγούν συνήθως τη νύχτα, ενώ την ημέρα κρύβονται σε υπόγειες στοές ή κοιλότητες βράχων, αν και δεν είναι σπάνιο να περιφέρονται κατά την διάρκεια που ο ήλιος είναι ακόμα ψηλά.
Ο τρόπος που  επικοινωνούν μεταξύ τους είναι ηχητικά αλλά και με  σήματα.
Σε κάθε αγέλη συναντάμε ένα κυρίαρχο αρσενικό (το κυρίαρχο αρσενικό αναδεικνύεται μετά από αναμέτρηση όλων των αρσενικών της ομάδας και παρά το γεγονός ότι οι μάχες είναι έντονες, δεν σημειώνονται ποτέ θάνατοι)  που τον συντροφεύει  ένα θηλυκό, αυτό ορίζετε σαν κυρίαρχο ζευγάρι, το οποίο παραμένει  ενωμένο για όλη τη διάρκεια της ζωής τους (ο λύκος είναι μονογαμικό ζώο) εκτός και προκύψει κάποιος άλλος παράγοντας όπως κάποιο άλλο αρσενικό νικήσει το κυρίαρχο και πάρει τη θέση του ή κάποιο μέλος του ζευγαριού πεθάνει.
Ο αρχηγός (κυρίαρχος)  της αγέλης είναι αυτός που καθορίζει τα όρια τις περιοχής μέσω ούρησης (τα οποία πρέπει να τηρούνται από τα άλλα μέλη της αγέλης) αλλά επίσης είναι η κεφαλή  στο κυνήγι καθώς και ο πρώτος που θα τραφεί.

Αναπαραγωγή λύκου

Οι λύκοι ζευγαρώνουν κατά την περίοδο Φεβρουάριο-Απρίλιο και μετά  από εγκυμοσύνη 2 μηνών το θηλυκό γεννάει από  3 έως 7 μικρά. Τα θηλυκά που ζευγαρώνουν τον χρόνο είναι περίπου 1 στα 2.
Τον πρώτο καιρό το αρσενικό συντηρεί με τροφή το ταίρι του μέχρι  τα νεογνά  να σταματήσουν το θηλασμό, καθώς αυτή δεν μπορεί να τα εγκαταλείψει , ύστερα από μία διάρκεια 2-4 μήνων  τα μικρά είναι σε θέση να τραφούν με κρέας.
Πέρα από του γονείς η αγέλη προστατεύει τα νέα μέλη της αλλά επίσης τους παρέχει και το φαί μέχρι να είναι έτοιμα να μπορούν να κυνηγήσουν.
Τα μικρά ωριμάζουν σχεδόν μετά από ένα χρόνο (Η θνησιμότητα των νεαρών λύκων ξεπερνά ακόμα και το 50% μέχρι το πρώτο έτος ζωής τους) και πλέον μπορούν να ακολουθήσουν την αγέλη στο κυνήγι, αλλά η ολοκλήρωση της ενηλικίωσης τους γίνετε κοντά στα 2 χρόνια (22 μήνες)  και εγκαταλείπουν σταδιακά την περιοχή που γεννήθηκαν, αναζητώντας τη δική τους επικράτεια αλλά έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχουν απόγονοι που μένουν έως και 4 χρόνια.

Καταγωγή λύκου

Ο λύκος (Canis lupus “γένος και είδος”) είναι το μεγαλύτερο θηλαστικό της τάξης των Σαρκοφάγων κυνοειδών . Ο πρώτος πρόγονος του λύκου εμφανίστηκε πριν από 54 εκατ. χρόνια στη Β. Αμερική  και πήρε την τωρινή του μορφή εδώ και 1 εκατομμύριο έτη περίπου, δηλαδή πολύ πριν την εμφάνιση του σημερινού ανθρώπου.
Έχει κοινή καταγωγή με τον σκύλο (Canis lupus familiaris) και θεωρείται πρόγονος όλων των ειδών σκύλων που υπάρχουν σήμερα, επίσης επιβιώνουν δύο είδη λύκων: ο γκρίζος ( Canis lupus ) και ο κόκκινος λύκος ( Canis rufus ). Τα δύο αυτά είδη περιλαμβάνουν 30 περίπου υποείδη που ζουν σε συγκεκριμένες περιοχές σε όλο τον πλανήτη.

Το κυνήγι του λύκου

Ο εντοπισμός του θυράματος γίνετε διαμέσου της δυνατής όσφρηση του, της ανίχνευσης αλλά και μέσω κάποιας τυχαίας συνάντησης.
Μόλις αντιληφτεί το θήραμα αρχίζει η διαδικασία ανίχνευσης και πολλές φορές αναρριχάται σε κάποιο υψηλότερο σημείο ώστε να έχει πανοραμική άποψη του χώρου που πρόκειται να κυνηγήσει αλλά και να μελετήσει το πώς κινείτε το θήραμα ακόμα και να εντοπίσει τυχών αδυναμίες (διασπασμένα μέλη από ένα κοπάδι, τραυματισμένα ή γέρικα θηράματα “τακτική αρπακτικών” είναι ο πρωταρχικός στόχος) επειδή ο λύκος κυνηγάει σε ομάδα σε αυτό το σημείο η αγέλη διασπάτε για την ταχύτερη ανεύρεση του θηράματος.
Γενικά κατευθύνετε σε αντίθετη φορά από τον άνεμο ώστε να μην  γίνει αντιληπτός αλλά και να μπορεί ποιο εύκολα να εντοπίζει το θύμα του, η οσφηση του λύκου μπορεί να ανιχνεύσει πληγές αλλά και μέσω της παρατηρητικότητας του μπορεί να ξεχωρίσει αν ένα ζώο είναι τραυματισμένο.  Όταν πλέον ξεκινήσει η επίθεση επιλέγει σημεία όπως η μύτη και το οπίσθιο τμήμα του ζώου.

Ίχνη λύκου

Τα  αποτυπώματα των λύκων μοιάζουν εξαιρετικά με αυτά των μεγάλων σκύλων.
Το μπροστινό έχει διαστάσεις 11x10 εκ. και το πισινό 8x7 εκ. Επειδή οι λύκοι  συνήθως τον χειμώνα δημιουργούν αγέλες, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα ίχνη ποιο εύκολα καθώς αυτά απαντώνται σε μεγάλους αριθμούς

Διαβάστε περαιτέρω πληροφορίες για τον λύκο και την ζωή του στην Ελλαδα

Πως αντιμετωπίζουμε έναν λύκο