Επιβίωση στο βουνό | Προσανατολισμός στη φύση

Προσανατολισμός 

Κρίνετε απαραίτητο για λόγους επιβίωσης αλλά και διαβίωσης, να κατέχουμε γενικά μία γνώση για το προσανατολισμό, μπορεί να μας χρειαστεί ανά πάσα στιγμή, σε οποιοδήποτε σημείο στην Ελλάδα, είτε αυτό αφορά κάποιο φυσικό περιβάλλον, είτε κάποιο δομημένο.
Αλλά ειδικά για όσους ασχολούνται με δραστηριότητες στη φύση, όπως η πεζοπορία, η ορειβασία, το ελεύθερο κάμπινγκ κ.ο.κ. , είναι κάτι το οποίο δεν πρέπει να αγνοούν, ακόμα και να έχουν κάποια συσκευή όπως το gps ή την πυξίδα.


Από την αρχαιότητα ο προσανατολισμός είναι που βοήθησε στα ταξίδια για οποιοδήποτε λόγο και αν έγιναν αυτά. Με την πάροδο του χρόνου η ανάγκη της πλοήγησης με μεγαλύτερη ακρίβεια, ασφάλεια αλλά και για λόγους ευκολίας, επέφερε και την εξέλιξη της μεθόδου που αυτή υλοποιείτε.
Αυτή η εξέλιξη συντέλεσε στο να σταματήσουν αρκετοί  άνθρωποι  να γνωρίζουν συνειδητά πως να επιτύχουν σωστό προσανατολισμό προς κάποια γενική κατεύθυνση, όταν βρίσκονται σε ένα άγνωστο περιβάλλον, κάποια τυχαία χρονική στιγμή, χωρίς κάποιο μηχανισμό πλοήγησης, ή ακόμα και να έχουν μια μικρή εικόνα για το περιβάλλον, αρκετοί είναι αυτοί που δεν μπορούν να αντιληφθούν πως να ακολουθήσουν μία πορεία.

Ο προσανατολισμός αποτελεί μία δεξιότητα, που με οποιαδήποτε τεχνική και να τον υλοποιούμε, μας βοηθάει στο να πλοηγηθούμε προς τα σημεία του ορίζοντα, τα οποία δεν είναι κάτι περισσότερο από ένα μέτρο για τη διευκόλυνση μας.

Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε σε κάθε περίπτωση για τον προσανατολισμό

Για να μπορούμε να βρούμε  όλα τα σημεία του ορίζοντα, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε ένα από αυτά, αυτό είναι αρκετό για να προσδιορίσει το που βρίσκονται και τα υπόλοιπα σημεία, αφού θα αποτελέσει την σταθερά μας.

Τα σημεία του ορίζοντα ως γνωστόν είναι :

• Βορράς (Β), North (N)
• Νότος (Ν), South (S)
•  Ανατολή (Α), East (E)
•  Δύση (Δ) West (W) 

τα ενδιάμεσα υπολογίζονται λόγο αυτών.

Οι άξονες των σημείων του ορίζοντα που προκύπτουν είναι δύο

• Βορράς-Νότος 
• Ανατολή-Δύση

Σαν σημείο αναφοράς για το προσανατολισμό στα μέσα πλοήγησης έχουμε το μαγνητικό βορρά, ο οποίος ανάλογα με το σημείο που βρισκόμαστε έχει απόκλιση από το πραγματικό βορρά.

Οπότε αν χρησιμοποιήσουμε και εμείς το ίδιο σημείο αναφοράς,  κοιτώντας προς  το βορρά:

• Ο νότος είναι πίσω μας.
• Η ανατολή δεξιά μας.
• Η δύση αριστερά μας.

Αυτό είναι μία σταθερά που πρέπει να μην το ξεχνάμε ποτέ αν μιλάμε για προσανατολισμό, επίσης ο καθένας μπορεί να το θυμάται με τον δικό του τρόπο, π.χ που βρίσκονται τα άλλα σημεία όταν κοιτάμε την ανατολή.

Λίγο-πολύ όλοι έχουμε ρίξει μια ματιά στο χάρτη της Ελλάδας,  αν τον φέρνουμε στο μυαλό μας, ίσως μας βοηθήσει στο προσανατολισμό σε μερικές περιπτώσεις και σε συνδυασμό με τα σημεία του ορίζοντα. 

Γενικά όμως για όσους βγαίνουν για δραστηριότητες στη φύση και έχουν την πολυτέλεια να κοιτάξουν έναν χάρτη πιο πριν, το ελάχιστο είναι να έχουν μία απλή αντίληψη της τοποθεσίας που πάνε με σκοπό να είναι πιο εύκολο για το προσανατολισμό που ενδεχομένως να χρειαστούμε, 

π.χ αν βρισκόμαστε σε ένα σημείο που έχει θάλασσα να ξέρουμε από πια μεριά είναι αυτή, κ.ο.κ. 

Προφανέστατα όσο πιο λεπτομερές είναι αυτή η απομνημόνευση τόσο πιο εύκολος είναι ο προσανατολισμός,  μερικές τέτοιες λεπτομέρειες μπορεί να είναι από :

Θέσεις φυσικών σταθερών

• Βουνό 
• Θάλασσα 
• Ποτάμια
• Λίμνη κ.τ.λ

Θέσεις μη φυσικών σταθερών

• Χωριό
• Γέφυρα 
• Ναός 
• Κεραίες 
• Δρόμος 
• Κτίσματα
• Πεδιάδες κ.τ.λ

Σε δραστηριότητες όπως η πεζοπορία ή ορειβασία  ο σωστός προσανατολισμός είναι τουλάχιστον αναγκαίος.

Πέρα από αυτή τη γενική αναφορά για το προσανατολισμό, στα επόμενα άρθρα θα ασχοληθούμε με το να μάθουμε συγκεκριμένους τρόπους πλοήγησης, ώστε  να μπορούμε να ακολουθούμε μία κατεύθυνση προς κάποιο σημείο του ορίζοντα. Αλλά επίσης να μάθουμε να χρησιμοποιούμε την πυξίδα και το χάρτη.

Δείτε επίσης θέματα που αφορούν τη πλοήγηση στη φύση χωρίς πυξίδα

Προσανατολισμός στη φύση με φυσικά σημάδια

Προσανατολισμός χωρίς πυξίδα, με τον ήλιο ή τη σελήνη

Προσανατολισμός το βράδυ χωρίς πυξίδα, με τα αστέρια